Blijven of weggaan? Of een tussenweg via Jobcrafting…

Blijven of weggaan… een vraag die jij je misschien ook stelt.

Wat zien we:

  • toegenomen stress en burn-out klachten
  • steeds langer wordende files
  • verwachte schaarste van talent omdat de zogenoemde babyboomgeneratie uittreedt
  • mensen werken minder lang voor eenzelfde werkgever, er wordt meer gewerkt met tijdelijke of freelancecontracten
  • automatisering en digitalisering waardoor sommige functies overbodig worden
  • verhoogde pensioenleeftijd…

Deze ontwikkelingen dwingen organisaties én individuen om bewust om te gaan met talent. Om vitaal, betrokken, tevreden, ontwikkeld en gemotiveerd te blijven is het van belang dat jij verantwoordelijkheid neemt én dat ook de HR-instrumenten en de bedrijfscultuur hierop afgesteld worden.

De roep naar een levensloopbaan wordt met de dag groter. Misschien voel je dat je het anders wil. De HR-afdeling en/of de leidinggevende verwacht van jou dat je je loopbaan zelf een stuk in handen nemen. Maar hoe doe je dat concreet? Jobcrafting oftwel jobdesign kan hierbij helpen.

1. Wat is Jobcrafting?

Wikipedia omschrijft jobcrafting als een manier waarop een medewerker zelf zijn baan herstructureert. Dit impliceert dat een medewerker kleine wijzigingen doorvoert om een positieve impact te creëren in de werkbeleving. Hierdoor kan hij de job een beetje meer naar zijn hand zetten en dit resulteert in een hogere motivatie, betrokken- en bevlogenheid én uiteindelijk ook tot betere bedrijfsresultaten.

Het begrip Job crafting is in 2001 geïntroduceerd door de Amerikaanse hoogleraren Amy Wrzesnieuwski en Jane Dutton.

Jobcrafting wordt echter steeds populairder omdat het aansluit bij de huidige HR-ontwikkelingen van  levenslang leren, vitaliteit, het creëren van een talentpool, doorstroming, duurzame inzetbaarheid, zelfsturing, flexibilisering van werk, empowerment en employability.

Bij Jobcrafting ga jij als medewerker je huidige job onder de loupe nemen. Je sleutelt aan de energiebalans van je functie door te focussen op datgene waar je energie van krijgt, wat jij wil ontwikkelen en dat wat je energie kost zoveel mogelijk te elimineren.  Je leert ‘stil’ te staan bij jezelf, je functie en ‘anders’ te kijken… In samenspraak met de leidinggevende breng je kleine wijzigingen aan in het werk, waardoor je een positieve impact ervaart op de dagelijkse werkdag. Hierbij wordt rekening gehouden met de persoonlijke doelstellingen, de doelstellingen van de collega’s en de bedrijfsdoelstellingen. De job wordt dus aangepast aan jou, niet omgekeerd. Jobs worden herbekeken en eventueel hertekend en bijgestuurd…

2. Wanneer Jobcraften?
  • wanneer jij ontevreden bent in de huidige functie
  • om een team beter te laten functioneren door rekening te houden met de aanwezige talenten
  • bij veranderingen die impact hebben op de medewerkers: vb reorganisatie, fusie…
  • ter voorbereiding van een evaluatie- of functioneringsgesprek…
3. Waarom Jobcraften?

Er zijn verschillende redenen waarom Jobcrafting een meerwaarde kan betekenen voor jou én het bedrijf:

  • Zinvol werk is de sleutel tot motivatie en retentie: Wanneer een medewerker geleidelijk uitgekeken raakt op het werk, maar niet meteen doorgroeit of carrièrestappen kan/wil zetten, dan geeft een jobcraftingsgesprek het noodzakelijke inzicht om het werk terug
    zinvoller te maken.
  • Er zijn bepaalde fases in iemands leven, waardoor hij/zij bewust een ‘stap’ terug wil doen omdat er tijdelijk andere dingen belangrijk zijn. Dit wordt bespreekbaar gemaakt tijdens een jobcraftingsgesprek. De medewerker beslist of het tijd is om te zaaien
    of te oogsten… Hij leert de energie te spreiden over de loopbaan. Het is onrealistisch om een hele carrière hoge toppen te scheren… Een
    levensloopbaan is geen marathon.
  • Witte raven zijn schaars: Een organisatie die medewerkers stimuleert om hun job in te vullen rekening houdend met beschikbare talenten en ambities, zal makkelijker de witte raven aantrekken én houden!.
  • Langer blijven werken: We kunnen niet levenslang dezelfde functie blijven doen, daarom is het interessant als een job mee kan evolueren met de leeftijd en de specifieke wensen.
  • Maak meer verantwoordelijke teams: De leiding bepaalt de strategie en het doel dat behaald dient te worden. De medewerkers bepalen in overleg hoe en wie welk werk doet.
  • Medewerkers die regisseur zijn van hun leven zijn gelukkiger en presteren beter!

Kortom, win-win dus!

4. Hoe Jobcraften?

Jobcrafting biedt geen kant-en-klare oplossing, maar is een proces van talenten en ambities ontdekken en deze benoemen en hiermee gaan puzzelen binnen de huidige setting, dit in overleg met de leidinggevende.
Eens jij weet welke de aspecten van de huidige job zijn die bijgestuurd dienen te worden, ga je op zoek naar een manier om die kleine aanpassingen te maken.

Er kan een aanpassing zijn op WAT je doet, met WIE, HOE en WAAR. Je kan hierbij een onderscheid maken tussen taakcraften, relationeel craften, cognitief craften en contextueel craften.

  • Taakcraften:  meer uitdagende taken doen, meer het accent leggen op het werk dat je goed kan, afstoten van vervelende taken. Vb. Een
    medewerker die het tot zijn verantwoordelijkheid heeft gemaakt om nieuwe medewerkers rond te leiden en in te werken, zonder dat hem dit gevraagd werd.
  • Relationeel craften: het werk zo te organiseren dat je meer contacten hebt met de klant, of juist minder met collega’s met wie je slecht samenwerkt. Vb. Schoonmakers in een ziekenhuis die ook oog hebben voor de patënten en hun bezoekers. En  zo nu en dan vragen hoe het met ze gaat.
  • Cognitief craften: anders naar je werk kijken door meer de nadruk te leggen op het doel van het werk en wat het resultaat daarvan betekent voor anderen. Vb kappers die niet alleen haren knippen maar het ook als hun taak zien om mensen zover te krijgen dat ze hun levensverhaal kunnen vertellen en hen een luisterend oor bieden indien dat nodig blijkt te zijn.
  • Contextueel craften: spelen met werkplek, werkomgeving, werktijd: Het Nieuwe Werken is hier een voorbeeld van. Werknemers kiezen de werkplek die het beste bij hun taak van dat moment past. Of ze kiezen ervoor hun werktijden aan te passen, zodat ze hun werk beter weten te combineren met hun privé-leven.

De werkgever ondersteunt mensen en geeft hen de ruimte om hun eigen werk motiverend(er) te maken.
Het interessante aan deze verschuiving is dat functies en taken daarmee niet meer ‘vanaf de tekentafel’ passend hoeven te zijn, maar dat
medewerkers zelf de ruimte en verantwoordelijkheid krijgen de taken in hun functie een beetje te plooien. Mensen worden gezien als ‘ondernemers van hun eigen talent’

5. Wetenschappelijk onderbouwd

Onderzoek laat zien dat elke baan vrijheidsgraden kent om het werk op maat te snijden, te boetseren.
Uit onderzoek van de Antwerp Management School (2013) blijkt dat Jobcrafting sterk engagement- en retentieverhogend werkt. Het hoort thuis in een moderne organisatiestrategie rond mensmanagement. Uit de werkbaarheidsmonitor van de SERV (2010) zou slechts 21% van de werknemers zijn huidige job nog willen doen tot de pensioenleeftijd als er sprake is van meer dan 3 knelpunten in het werk. Dit stijgt tot 82% als er sprake is van  werk ‘op maat’.

6. Teamcrafting

Naast het individuele luik is het ook belangrijk om een kwalitatief gesprek te voeren over het werk op teamniveau. Op die manier groeien individuele craftingsresultaten uit tot groepsresultaten. Taken worden samen op de best mogelijke manier verdeeld en de teamdynamiek wordt versterkt.

7. Wie neemt het initiatief?

Dit kan komen van een werknemer, de leidinggevende en/of de HR-afdeling. Op zich maakt het niet uit wie het initiatief neemt, het is belangrijk dat er communicatie op gang gebracht wordt, omdat jobcrafting een win-win voor werknemer én werkgever betekent!

8. Kritische noten

Jobcrafting vraagt betrokkenheid van werknemers, leidinggevende, de HR-afdeling én de organisatie:

  • Het vraagt van werknemers pro-activiteit, zelfredzaamheid en zelfsturing en het is heel belangrijk dat organisaties hun werknemers meer betrekken bij de visie, missie en strategie van de organisatie.  Meer verantwoordelijkheid en ruimte geven bij het vormgeven van de eigen functie, is alleen zinvol wanneer het voor medewerkers duidelijk wordt hoe zij met de invulling van hun job kunnen bijdragen aan de strategische doelstellingen, het succes van de organisatie en hoe zij zichzelf zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen.
  • Het is belangrijk dat een leidinggevende rekening houdt met het hele team. Het is niet de bedoeling dat jobcrafting resulteert in een ‘pretpakket’ voor de ene, terwijl de vervelende taken overgelaten worden aan de collega’s.
  • Het vraagt van de HR-afdeling een beleid en strategie waarbij functie-inhouden, verantwoordelijkheden en verloning beheerd en flexibel gemaakt worden.

Dit vraagt  dus een open geest van werknemer én werkgever, en ‘speelruimte’ om te puzzelen. Het kan echter zijn dat ‘de gap’ tussen het gewenste en wat er mogelijk is, te groot is. Dan is het in het voordeel van beide partijen dat er een andere oplossing gezocht wordt, eventueel in een andere afdeling of desnoods extern… In de praktijk zien we echter dat er intern vaak veel meer mogelijk is dan wat er op het eerste zicht gedacht wordt.

Aan de slag

Hoe zou het zijn als jij je carrièrepaspoort kent?
Als je weet welke elementen nodig zijn om met Energie, Enthousiasme en Engagement te kunnen laten werken? Zodat er praktische handvatten zijn voor Empowerment en Employability?

Dit carrièrepaspoort bezit deze magische ingrediënten en verschilt van persoon tot persoon. Wat voor de ene een droombaan is, is immers voor de andere een dramabaan. Wij gaan met jou op zoek naar datgene wat voor jou belangrijk is in je werk, wat je goed kan en graag doet en wat je graag wil ontwikkelen.
We zetten een proces van bewustwording in gang, dat praktisch én concreet vertaald wordt, zodat jij weet hoe jij het gesprek met de leidinggevende kan voeren en er samen gezocht kan worden naar een win-win.

Travvant: Erkend partner van de VDAB

Bij Travvant, als erkende partner van VDAB, betaal je slechts €45 per loopbaancheque. Jouw eerste cheque garandeert vier uur persoonlijke en individuele begeleiding met een gecertificeerde coach, gevolgd door nog eens drie uur met de tweede cheque. De werkelijke waarde van één uur loopbaanbegeleiding bedraagt €182.
Deel dit blog: