Zelf herkende ik perfectionisme niet bij mezelf. Mijn huis en bureau zijn vaak een rommeltje en alles loopt zeker niet perfect. Ook binnen onze begeleidingen merken we vaak dat perfectionisme een onderliggende oorzaak is van problemen op het werk of op zijn minst bijdraagt aan de reden waarom mensen professioneel vastlopen. Toen ik het boek las “Zeg me dat ik oké ben” van perfectionisme-expert Marcel Hendrickx werden me een aantal zaken duidelijk en kwam bij mezelf ook heel wat herkenning.
Wat is perfectionisme en hoe kunnen we hiermee aan de slag? We geven je hier graag een aantal tips.
Hoe herken je perfectionisme bij jezelf? Dit zijn de symptomen:
- Bevestigingsdrang in relaties of “pleasen” met bijvoorbeeld:
- dwangmatig zorgen voor anderen
- conflicten vermijden
- geen neen kunnen zeggen
- verwachtingen hebben en ze niet uitspreken
- moeilijk feedback kunnen geven
- ik ben niet belangrijk of anderen zijn veel belangrijker
- alles zelf willen oplossen of geen hulp vragen
- Onrealistische kwaliteitseisen aan jezelf en/of aan anderen)
- Laag zelfbeeld of zelfvertrouwen, of jezelf continu vergelijken met mensen die het toch beter doen dan jij
- Controledrang
- wat je zelf doet is beter gedaan
- behoefte aan planning en structuur
- to-do lijstjes
- plan B hebben
- Altijd denken en heel veel piekeren
- Faalangst
- Uitstelgedrag
- Moeite met kiezen en beslissen
- Te groot verantwoordelijkheidsgevoel
- Doorgaan, nooit opgeven (tot burn-out toe)
Perfectionisme op zich is niet goed of slecht
Perfectionisme is een patroon. We streven naar perfectie of willen imperfectie vooral vermijden. Met streven naar perfectie in je werk is niets mis zolang het bij willen blijft. Mensen met perfectionisme hebben dus hoge standaarden. Ze stellen hoge eisen voor zichzelf (en anderen) en hebben een hoge lat gelegd. Als je eisen zo hoog zijn dat ze niet echt realistisch zijn, dan wordt perfectionisme ongezond. Ongezond perfectionisme is een belemmerend patroon dat ongelukkig en/of ziek maakt.
Hoe ontstaat perfectionisme?
Het is ontstaan als overlevingsmechanisme. Je hebt ooit onbewust de boodschap gekregen dat je niet oké bent, dat je je moet aanpassen, dat je niet goed genoeg bent zoals je bent. Meestal is dit in je kindertijd. Je gaat daardoor onbewust op zoek naar bevestiging van buitenaf en hoeveel bevestiging je ook krijgt, het is nooit genoeg om jezelf echt graag te zien.
Het is wel zo dat iedereen de boodschap van “Je bent niet oké” wel eens meekrijgt in zijn kindertijd. Toch zo lang je vrije, intuïtieve deel in evenwicht kan blijven bestaan naast je brave, pleasende deel is er geen probleem. Dan kan je bijvoorbeeld voor jezelf de lat hoog leggen en hoge doelen stellen terwijl je evengoed je focus en rust kan bewaren en zonder schuldgevoel kan loslaten en genieten van de vrije momenten. Je kan dan voor jezelf aanvaarden “Dit ben ik met al mijn positieve en negatieve punten en dat is oké”
Hoe herken je perfectionisme op het werk?
- Bij een werknemer
-
- Je blijft je werk nakijken, want wil dat het perfect is en neemt meer tijd voor een opdracht dan collega’s, je haalt daardoor je deadlines niet of maakt veel overuren
- Doordat je blijft controleren, kan je ook minder ander werk opnemen en lijk je minder competent.
- Je wil een goede collega zijn en neemt daardoor ook meer werk aan dan dat je eigenlijk tijd hebt doordat je geen neen kan zeggen.
- Je durft je niet te uiten tijdens meetings omdat je denkt dat wat je gaat zeggen niet goed genoeg is waardoor ook je collega’s het gevoel krijgen dat je weinig waardevol bent.
- Zelfzorg is niet altijd je prioriteit. Je neemt geen pauze, eet aan je bureau en werkt vaak lange dagen.
- Bij een leidinggevende
- Je kan misschien moeilijk delegeren naar je medewerkers en heb je ook moeite om (negatieve) feedback te geven.
- Je wil alles onder controle houden waardoor de kans op micromanagement bestaat.
- Je geef je vaak het verkeerde voorbeeld door lang te werken, op alle tijdstippen mails te lezen en te schrijven en verwacht dat je collega’s dit ook doen.
- Je leg voor jezelf en ook voor je team de lat hoog in termen van detail, kwaliteit en werkethiek en heb je daardoor ook weinig oog voor de work-life balance van je werknemers.
- Je bent bezorgd over je werknemers/collega’s en wil hen indien nodig zelfs “beschermen” voor feedback en fouten.
Perfectionisme is een keuze
Perfectionisme is een patroon, een herhaaldelijke keuze die je zelf hebt gemaakt. Het is zoals aangegeven begonnen als bescherming maar eens het escaleert naar ongezond perfectionisme werkt het belemmerend. Je kan er dus voor kiezen om je perfectionisme te overwinnen. Het goede nieuws is dat dit kan via coaching. Bekijk zelf welke aanpak voor jou het beste werkt.
- Perfectionisme coaching
- Cognitieve gedragstherapie
- Psychodynamische of interpersoonlijke therapie
En jij?
Wil jij je perfectionisme overwinnen? Weet dan dat we binnen Travvant loopbaancoaches hebben die gespecialiseerd zijn in Perfectionisme coaching. Wil je in eerste instantie vooral leren kennen wat perfectionisme is en of verdere coaching wel nodig is, dan kan dit ook via onze workshop.